Oświadczenie Fundacji „Ocalenie” w sprawie zamknięcia Ośrodka dla Uchodźców w Łomży.
Z doniesień prasowych wynika, że została podjęta decyzja o zamknięciu Ośrodka dla Uchodźców w Łomży, spowodowana protestami grupy mieszkańców Łomży oraz wypowiedziami i listami Posła Lecha Kołakowskiego. Fundacja „Ocalenie” od 2008 r. informowała Urząd do Spraw Cudzoziemców o sytuacji w Łomży oraz pojawiających się głosach nieprzychylnych obecności Czeczenów w Łomży.
We wrześniu 2009 r. Poseł Lech Kołakowski postanowił doprowadzić do likwidacji Ośrodka dla Uchodźców w Łomży. Argumenty Posła były nastawione na przedstawienie uchodźców jako zagrażających mieszkańcom Łomży przestępców, czego nie odzwierciedlają policyjne statystyki (w 2009 r. dokonano w Łomży 792 przestępstwa, z czego 5 dokonali cudzoziemcy: analiza stanu bezpieczeństwa na terenie miasta i powiatu łomżyńskiego opublikowanego przez Komendę Miejską Policji w Łomży). Po wystąpieniu Posła doszło do nasilenia się w mieście nastrojów anty-uchodźczych, w tym do pobicia dwóch Czeczenek. Pan Poseł zaprzeczył jakoby był przeciwny uchodźcom, a nawet obiecał pomagać uchodźcom mieszkającym w Łomży. Mniej więcej w tym samym czasie zaczęła jednak działać kilkuosobowa grupa przeciwników istnienia Ośrodka w Łomży, zbierająca podpisy wśród mieszkańców Łomży w sprawie natychmiastowej likwidacji Ośrodka dla Uchodźców. Dziwnym jest fakt, że adresem zwrotnym umieszczonym w petycji było biuro poselskie Pana Kołakowskiego, które również służyło jako miejsce spotkań tej grupy (Newsweek.pl). W mieście pojawiły się również naklejki anty-czeczeńskie (DZIENNIK.PL) a na lokalnych forach internetowych pojawiły się nieprzychylne uchodźcom wpisy (Współczesna.pl).
Należy zadać pytanie, co rząd zrobił w sprawie uspokojenia nastrojów w Łomży? Czy ktoś z Urzędu do Spraw Cudzoziemców rozmawiał z mieszkańcami Łomży? Ktoś może stwierdzić, że przecież w mieście działała Fundacja „Ocalenie”, która integruje mieszkańców Łomży i społeczność uchodźczą. To prawda, że od 2008 r. staramy się integrować uchodźców i społeczność lokalną Łomży. Prowadzimy Punkt Konsultacyjny dla uchodźców, organizujemy spotkania kulturalne przybliżające kulturę uchodźców, organizujemy lekcje języka polskiego, uczymy dzieci czeczeńskie narodowych tańców, prowadzimy szereg warsztatów dla uchodźców oraz pracowników instytucji pracujących z uchodźcami. Prowadzimy również warsztaty dla dzieci w szkołach. Przy tych działaniach współpracujemy z lokalnymi instytucjami takimi jak Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, szkoły i policja. W świetle wydarzeń w Łomży oraz w związku z trudnymi sytuacjami w innych miejscowościach, w których działają ośrodki dla uchodźców ważne jest by Rząd zaczął prowadzić bardziej aktywną politykę uchodźczą. Trzeba nie tylko zapewnić uchodźcom dach nad głową i wyżywienie, ale zadbać o to jak przyjmie uchodźców społeczność lokalna. Nie jest niczym dziwnym, że pojawienie się grupy osób, które mówią w innym języku, inaczej wyglądają, wyznają inną religię budzi niepokój. Należy rozmawiać ze społecznością lokalną już na etapie lokalizacji ośrodka, a w późniejszym etapie monitorować nastroje w mieście i przeciwdziałać eskalacji problemów, jakie powstają i będą powstawać w kontaktach pomiędzy uchodźcami a społecznością lokalną. W tej chwili polityka Rządu dotycząca uchodźców polega na umieszczaniu ośrodków często w przypadkowych miejscach (np. Katowice) bez analizowania, co miasto jest w stanie zaoferować uchodźcom (praca, mieszkania, nastroje społeczne). Nie są monitorowane nastroje panujące w miejscach, gdzie są uchodźcy. Jedynym rozwiązaniem, jakie proponuje Urząd do Spraw Cudzoziemców jest czekanie aż sytuacja się rozwiąże sama, a kiedy nastroje się nasilą zamykanie ośrodka (Katowice, Łomża). W tej chwili zamykane są Ośrodki w miastach (Katowice, Łomża, Warszawa), a pozostają Ośrodki w lasach (Czerwony Bór, Linin, Puste Łąki).
W Łomży udało się stworzyć dobrze działający system współpracy w ramach pomocy uchodźcom (spotkania grupy roboczej do spraw uchodźców, współpraca z samorządem, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, szkołami, policją). W konferencji zorganizowanej przez Fundację „Ocalenie” 26 stycznia 2010 r. w Łomży wzięło udział około 50 osób pracujących z uchodźcami w różnych instytucjach, a przedstawiciele samorządu wyrazili oburzenie głoszeniem poglądów anty-czeczeńskich. Potępienie dla czynów anty-czeczeńskich wyraziła również rada miejska Łomży. Wiele łomżyńskich rodzin przyjaźni się z rodzinami czeczeńskimi, dzieci czeczeńskie i gruzińskie chodzą do łomżyńskich szkół i przedszkoli. Tym bardziej niezrozumiałe i niepokojące jest uleganie przez Rząd naciskom przeciwników pobytu uchodźców w Łomży. Zwłaszcza że osoby wyrażające swój sprzeciw pozostają anonimowe co czyni je mało wiarygodnymi jako reprezentantów innych mieszkańców Łomży. Rozumiemy przy tym, że sytuacja w Łomży jest trudna i że w dłuższej perspektywie czasu przeniesienie ośrodka w inne miejsce może być konieczne ale uważamy, że podejmowanie takiej decyzji pod naciskiem ksenofobicznych argumentów będzie miało bardzo negatywne skutki. Poszkodowanymi w tej sytuacji mogą być nie tylko osoby mieszkające w ośrodku dla uchodźców ale i uchodźcy żyjący już poza ośrodkiem i zadomowieni w Łomży. Ponieważ nikt nie chce mieszkać w miejscu, w którym jest się nie mile widzianym. Takie postępowanie prowadzić może do przeniesienia się podobnych postaw do innych miejsc gdzie przebywają uchodźcy. A to byłoby bardzo niebezpieczne zjawisko, o którym Urząd do Spraw Cudzoziemców chyba zapomina.
